آبا

آبا، یا اَبا، جزیره‌ای در نیل ابیض و در 230 كیلومتری جنوب شهر خَرطوم پایتخت سودان. ویژگی عمده‌اش جنگل انبوه آن است. این جزیره در گذشته مسكن تعداد اندكی از افراد قبیلۀ شلك و نیز گروه كوچكی از عربهای كوچنده بود و شهرتی نداشت. در سال 1288ق / 1871م، محمد احمدبن عبدالله، معروف به «مهدی سودانی» (ه‍ م) كه گویا نسبش به حسین بن علی(ع) می‌رسید، در بازگشت از سفر حج دعوی مهدویت كرد و این جزیره را پایگاه خویش ساخت. پیروان او به‌تدریج در این جزیره گرد آمدند و جمعی از ایشان با استفاده از درختان قطور آن به كشتی‌سازی كه حرفۀ خانوادگی محمد احمد نیز بود پرداختند. از آن تاریخ این جزیره شهرت یافت.

مآخذ

امین، حسن، الموسوعة‌الاسلامیة، بیروت، دارالتعارف، 1975م، 1 / 62-63؛ بروكلمان، كارل، تاریخ دول و ملل اسلامی، ترجمۀ هادی جزایری، تهران، بنگاه ترجمه و نشر كتاب، 1346ش، ص 566-570؛ شبیكه، مكی، السّودان عبر القرون، بیروت، دارالثّقافة، 1965م، ص 234-235، 238-239؛ همو، شعوب وادی النّیل، بیروت، دارالثّقافة، 1965م، ص 649-651.

محمدعلی مولوی